By TomRollauer 
Na początek garść faktów
Fort 48A Mistrzejowice to jeden z ciekawszych zabytków militarnych w Krakowie, który powstał pod koniec XIX wieku, w latach 1895-1897. Był częścią systemu fortyfikacji Twierdzy Kraków i miał za zadanie chronić północno-wschodnią część miasta, zamykając otwartą przestrzeń między Batowicami a Zesławicami. Jego budowę oparto na nowoczesnych jak na tamte czasy rozwiązaniach inżynieryjnych, które zaprojektował wybitny polski inżynier wojskowy Emil Gołogórski.
Fort miał stosunkowo niewielkie rozmiary i był przystosowany do walki na bliską odległość. Głównym elementem obronnym był obwodowy wał ziemny, w który wkomponowano koszary oraz stanowiska bojowe. W fosie otaczającej fort znajdowała się kaponiera, czyli specjalne miejsce do ostrzału nieprzyjaciela. Charakterystycznym elementem tej budowli były także wieże pancerne, w których umieszczono lekkie armaty kalibru 8 cm. Dzięki temu fort mógł skutecznie bronić się przed potencjalnym atakiem. Mimo swojego militarnego przeznaczenia, Fort Mistrzejowice prawdopodobnie nie brał udziału w walkach podczas I wojny światowej, choć niektóre źródła spekulują o jego możliwym udziale w obronie Krakowa w 1914 roku.
Przez wiele lat Fort 48A Mistrzejowice popadał w ruinę. Zniszczony, zaniedbany, porośnięty przez roślinność, wyglądał jak zapomniana rudera, której przyszłość była niepewna. Jednak dzięki determinacji wielu osób, w tym radnych miejskich i Zarządu Budynków Komunalnych, udało się przeprowadzić jego rewitalizację. Był to tytaniczny trud, wymagający ogromnej pracy i zaangażowania, ale efekt końcowy przeszedł najśmielsze oczekiwania.
Dziś fort jest miejscem, które zachwyca swoim wyglądem i przyciąga spacerowiczów, miłośników historii i mieszkańców szukających chwili wytchnienia w wyjątkowej przestrzeni. Rok 2024 był dla tego miejsca wyjątkowy – fort przeżywał prawdziwe oblężenie, ale nie przez żołnierzy próbujących go zdobyć, a przez mieszkańców, którzy tłumnie przybywali na organizowane tu wydarzenia. Imprezy plenerowe przygotowywane przez Radę Dzielnicy Mistrzejowice biły rekordy frekwencji, a oprowadzanie po forcie cieszyło się tak dużym zainteresowaniem, że organizatorzy byli zmuszeni dodawać kolejne terminy.
To dowód na to, jak wielką wartość ma Fort Mistrzejowice dla lokalnej społeczności. Dzięki zaangażowaniu wielu ludzi to miejsce odzyskało dawny blask i stało się jedną z najciekawszych przestrzeni historyczno-rekreacyjnych w tej części Krakowa.
Marek Hohenauer – Radny Miasta Krakowa:
„Fort 48A Mistrzejowice to miejsce, które w zeszłym roku cieszyło się ogromną popularnością. Organizowane tam wydarzenia przyciągały tłumy, a ich relacje mogliśmy oglądać również dzięki transmisjom Halo Tu Huta. Frekwencja była imponująca, co pokazuje, jak wielki potencjał drzemie w tym miejscu. Teraz nadszedł czas, aby ten potencjał odpowiednio ukierunkować. Już 17 marca rozpoczynają się konsultacje społeczne, w ramach których mieszkańcy będą mogli wypowiedzieć się na temat przyszłości fortu.
Chcemy wsłuchać się w głos lokalnej społeczności i poznać ich wizję tego, jak powinno wyglądać to wyjątkowe miejsce. Konsultacje będą prowadzone zarówno w formie online, jak i papierowej, aby każdy mógł wziąć w nich udział w dogodny dla siebie sposób. Oprócz tego, w sobotę 22 marca o godz. 15:00 odbędzie się spacer badawczy, podczas którego wspólnie przyjrzymy się obecnemu stanowi fortu i porozmawiamy o jego przyszłości. Dodatkowo zaplanowaliśmy dwa spotkania w Szkole Podstawowej nr 89 na os. Piastów 34A, gdzie odbędą się dyskusje i wymiana pomysłów z mieszkańcami. Tak czy inaczej – losy Fortu 48A Mistrzejowice są w dobrych rękach. Konsultacje potrwają do 11 kwietnia, a ich wyniki dadzą nam pełniejszy obraz tego, jakie są oczekiwania i potrzeby lokalnej społeczności. Gorąco zachęcam wszystkich do wzięcia udziału – pamiętajmy, że nic o nas bez nas!„
Sami wieć widzicie że przyszłość Fortu 48A Mistrzejowice leży w Waszych rękach!
Fort 48A Mistrzejowice to miejsce, które przeszło niezwykłą metamorfozę. Jeszcze kilka lat temu popadał w ruinę, dziś przyciąga tłumy spacerowiczów i mieszkańców biorących udział w wydarzeniach kulturalnych i historycznych. Jednak jego historia wciąż się pisze – a teraz to właśnie Wy możecie zdecydować, jaką rolę fort odegra w przyszłości!
Zarząd Budynków Komunalnych wspólnie z Wydziałem Dialogu, Konsultacji i Kontaktu Obywatelskiego zapraszają mieszkańców do udziału w konsultacjach społecznych, które pomogą określić kierunek dalszego zagospodarowania tego wyjątkowego miejsca. Konsultacje potrwają od 17 marca do 11 kwietnia i są szansą na to, by każdy, komu leży na sercu przyszłość fortu, mógł wyrazić swoje zdanie.
Jak można wziąć udział?
➡ Wypełniając ankietę:
📌 Online – na stronie obywatelski.krakow.pl
📌 Wersja papierowa – dostępna w siedzibie Rady Dzielnicy XV Mistrzejowice, ul. Miśnieńska 58
➡ Spacer badawczy
📅 22 marca (sobota), godz. 15.00
📍 Fort 48A, os. Piastów 56E
➡ Spotkania konsultacyjne w Szkole Podstawowej nr 89 (os. Piastów 34A):
📅 27 marca (czwartek), godz. 17.00-19.00 – założenia ogólne (dla dorosłych)
📅 10 kwietnia (czwartek), godz. 17.00-19.00 – przyszłe funkcje (dla dorosłych i dzieci)
Dlaczego to ważne?
Wiele osób zastanawia się, czy udział w konsultacjach ma sens. Odpowiedź jest prosta: TAK! Wasze opinie będą miały realny wpływ na to, jak będzie wyglądał i funkcjonował Fort 48A Mistrzejowice. To mieszkańcy najlepiej wiedzą, czego potrzebuje ta przestrzeń – czy powinna stać się miejscem kulturalnym, rekreacyjnym, historycznym, a może wszystkiego po trochu?
Fort przez lata popadał w ruinę, ale dzięki wysiłkom wielu osób udało się go uratować. Teraz kolejny etap tej historii piszemy razem. Jeśli nie zabierzecie głosu, ktoś zdecyduje za Was. Nie pozwólcie, aby taka okazja przeszła Wam koło nosa!
💬 Macie pomysł? Chcecie się wypowiedzieć? Widzicie potencjał w tym miejscu? Teraz jest na to idealny moment!
🔗 Więcej informacji w dniu rozpoczęcia konsultacji na stronie: obywatelski.krakow.pl
Razem zdecydujmy o przyszłości Fortu 48A Mistrzejowice!